آموزش آنلاین و مزایای آن

آموزش آنلاین (Online Education) شیوه‌ای نوین از آموزش مجازی است که با استفاده از جدیدترین ابزارهای ارتباطی مانند ایمیل، وبلاگ، وب‌سایت و نرم‌افزارها در بستر شبکه‌های کامپیوتری خصوصا اینترنت، محتوای آموزشی را در اختیار کارآموزان قرار می‌دهد.

در آموزش آنلاین، مدرسین و کارآموزان از طریق اینترنت و به صورت همزمان (Synchronous) با یکدیگر تعامل داشته و فرآیند آموزش و یادگیری را به انجام می‌رسانند.

المان‌های این نوع آموزش انواع عناصر چندرسآن‌های ازجمله گرافیک، صدا، تصویر و صفحات وب‌ است که همه از طریق یک مرورگر اینترنتی قابل‌دسترس هستند و جایگزین اجزای کلاس درس سنتی شده‌اند.

در این شیوه علاوه بر امکان ارائه محتوای دوره‌ای، فرصت تعاملات زنده و دریافت بازخورد در جلساتی مانند آزمون‌ها و آزمایش‌ها برای دانش‌آموزان این سبک از آموزش فراهم است. تعاملات بین مدرس و دانش‌آموزان نیز از طریق ابزار چت امکان‌پذیر است.

آموزش آنلاین به طور معمول به تناسب نیازهای یادگیری خاص هر فرد قابل تنظیم است. بنابراین، این نوع آموزش تقریباً در هر زمان و هر مکان می تواند انجام شود؛ درصورتی‌که دسترسی به یک رایانه و اینترنت با سرعت مناسب فراهم باشد.

این نوع آموزش را، آموزش مبتنی بر وب؛ در هر زمان و هر کجا می‌گویند. پیش از این شیوه های دیگری از آموزش مجازی مورد استفاده قرار می‌گرفت که با عنوآن‌های آموزش مبتنی بر کامپیوتر، یادگیری از راه دور یا یادگیری الکترونیکی نیز شناخته می‌شدند. در ادامه جهت شناخت بهتر این شیوه جدید از آموزش، مروری به پیشینه آموزش مجازی خواهیم داشت.

پیشینه آموزش مجازی

پس از سال ها تحقیق بر انگیزه یادگیرنده برای یادگیری، حس ایمن بودن و راحتی فرد به عنوان یک عامل کلیدی شناخته شد. است. نتایج این بررسی منجر به گسترش و توسعه ابزارهای آموزش در این راستا شد. این تغییرات با هدف دیده شدن دانشجویان و همچنین ایجاد چارچوبی برای درک احساس آن‌ها در زمان یادگیری بوده است.

آموزش از راه دور (Distance learning)

آموزش از راه دور نوعی از یادگیری است که در آن شاگرد به صورت منظم با معلم در کلاس درس ارتباط برقرار نمی کند. در این نوع از آموزش، محتوای آموزشي معمولاً از طریق دانشگاه یا آموزشگاه تهیه و به طور مستقیم به دانشجویان ارسال می‌شود و یا اغلب از طریق اینترنت در دسترس آن‌ها قرار می‌گیرد.

آموزش الکترونیک  (E-learning)

یادگیری با استفاده از تکنولوژی‌های الکترونیکی برای دسترسی به برنامه آموزشی خارج از کلاس درس سنتی را آموزش الکترونیک می‌گویند. این شیوه آموزش به عنوان دوره‌هایی تعریف می‌شود که به طور خاص از طریق اینترنت یا لوح‌های فشرده آموزشی به جایی غیر از کلاس درس که در آن استاد آموزش می دهد، ارائه می‌شوند.

آموزش آنلاین (Online education) چیست؟

در سال‌های اخیر، ظهور اینترنت و استفاده گسترده از رایانه باعث رشد چشمگیری در سیستم آموزش و پیدایش این شیوه جدیدی از آموزش شده است. آموزش آنلاین یک نوع آموزش است که از طریق اینترنت به دانش‌آموزان با استفاده از کامپیوتر خانگی آن‌ها ارائه می شود.

در طول دهه گذشته، این سیستم آموزشی گزینه محبوبی برای طیف گسترده‌ای از دانشجویان و دانش‌آموزانی که قصد انجام کار حین درس و یا تشکیل خانواده داشته‌اند، بوده است.

دوره‌های آموزش آنلاین از طریق بسترهایی که امکان برگزاری رویداد آنلاین فراهم می‌کنند، برگزار می‌‌شوند. مزیت اصلی این شیوه آموزش، رهایی دانشجویان از برنامه‌هایی مثل حضور فیزیکی، برنامه‌ریزی و صرف وقت در کلاس و مسیر کلاس و … است.

آموزش آنلاین چه کاربردی دارد؟

از کاربردهای آموزش آنلاین، می‌توان به برگزاری دوره و کلاس آموزشی به هر شکل اشاره کرد. این دوره‌های آموزشی شامل آموزش در مدارس، آموزشگاه‌ها، دانشگاه‌ها و همچنین کلاس‌های خصوصی و جلسات مشاوره می‌شوند. در ادامه به اهمیت استفاده از بسترهای آموزش آنلاین برای برگزاری هرکدام از موارد گفته شده می‌پردازیم.

مدارس:

کمبود فضای آموزشی در برخی از مناطق و به ویژه مناطق محروم باعث شده بسیاری از دانش‌آموزان اغلب مسافتی طولانی‌ را تا مدرسه طی کنند تا بتوانند در کلاس‌ درس حضور داشته باشند.

با استفاده از بستر‌های برگزاری کلاس آنلاین، شرکت در کلاس درس برای همه افراد از هر نقطه‌ای امکان‌پذیر است و دانش‌آموزان برای حضور در کلاس، تنها به یک کامپیوتر یا موبایل متصل به اینترنت مناسب نیاز دارند.

دانشگاه:

تمرکز دانشگاه‌های سطح یک کشور در شهر‌های بزرگ، هزینه‌های متفاوتی مانند هزینه حمل‌ونقل، اسکان و … را به دانشجویان تحمیل کرده و امکان حضور برخی از افراد توانمند را به دلیل شرایط مالی سلب کند.

با برگزاری کلاس‌های آموزشی به شیوه آنلاین، افراد از هر نقطه کشور می‌توانند از محتوای آموزشی و اساتید مجرب دانشگاه‌های معتبر کشور بهره‌مند شوند.  همچنین امکان برگزاری کلاس‌های فوق‌برنامه، جبرانی و حل تمرین، بدون نیاز به فضای آموزشی فراهم خواهد بود.

کلاس خصوصی:

فراهم کردن مکان و زمان مناسب برگزاری جلسات آموزش خصوصی همواره چالشی برای مدرس و دانش‌آموز بوده است. اما امروزه با استفاده از بسترهای آموزش آنلاین، مدرس و دانش‌آموز بدون نیاز به حضور در مکان خاصی می‌توانند کلاس را به صورت آنلاین برگزار کنند.

جلسات مشاوره:

مشاوره ازجمله مواردی است که می‌توان در سیستم آموزش آنلاین و در موضوعات متنوعی از قبیل خانواده، فردی، روان‌شناختی، تحصیلی، شغلی و … ارائه نمود. سازمان‌ها و شرکت‌ها نیز برای دریافت استراتژی‌های تازه و تصمیم‌گیری مناسب، در هر زمان می‌توانند با مشاوران خود در ارتباط باشند.

مشاوره آنلاین به دلیل حفظ حریم خصوصی افراد و سهولت دسترسی به‌ویژه برای بانوان می‌تواند جایگزین مناسبی برای جلسات مشاوره حضوری باشد.

مزایای آموزش آنلاین چیست؟

چالش‌های موجود در مقابله با آموزشگاه‌ها و دانشگاه‌های سنتی ازجمله هزینه‌های تحصیلی، کاهش بودجه و کمبود دوره باعث شده بسیاری از دانش‌آموزان برای جستجوی جایگزین‌های آموزشی اقدام کنند.

آموزش آنلاین مناسب افرادی است که قادر به حضور در کلاس‌های حضوری نیستند. نبودن محدودیت زمانی و و مکانی در این شیوه آموزش، مزایای دیگری نیز به همراه داشته که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.

بهره‌مندی از اساتید مجرب

غالب آموزشگاه‌ها و دانشگاه‌های معتبر که دارای امکانات آموزشی مناسب هستند، در شهرهای بزرگ قرارگرفته‌اند. ترجیح اساتید مجرب نیز تدریس در این آموزشگاه‌ها و موسسات است که باعث شده دسترسی و بهره‌مندی همه افراد از این اساتید میسر نباشد.

آموزش آنلاین امکان تدریس به همه افراد را برای اساتید فراهم می‌کند و دانش‌آموزان و دانشجویان می‌توانند از آموزش این اساتید بهره‌مند شوند.

یادگیری در سفر

بسیاری از دوره‌ها و کلاس‌های حضوری در ایام تعطیل مانند تابستان، عید و … برگزار می‌شوند و افراد در صورت شرکت در این دوره‌ها، امکان رفتن به سفر را نخواهند داشت. برگزاری کلاس به صورت غیرحضوری و آنلاین این امکان را به افراد می‌دهد که هم از مسافرت خود لذت ببرند و هم بتوانند از محتوای این دوره‌ها بهره‌مند بشوند.

عدم وابستگی به آب و هوا

آموزشگاه‌ها و دانشگاه‌ها در شرایط نامساعد آب و هوایی مانند بارش برف یا گرمای طاقت‌فرسا، کلاس‌ها را لغو می‌کنند تا از رفت‌وآمد دانش‌آموزان و دانشجویان در شرایط خطرناک و نامطلوب جلوگیری کنند. این لغو کلاس‌ها می‌تواند باعث کند شدن روند آموزش و تعویق برنامه‌های آموزشی شود.

با استفاده از بسترهای برگزاری آموزش آنلاین، افراد می‌توانند به جای رفتن به جلسات کلاس‌های مهم، در خانه بمانند و کلاس را نیز از دست ندهند و مطالب را فراگیرند. علاوه بر این، کاهش رفت و می تواند باعث صرفه‌جویی در مصرف سوخت نیز شود.

تنوع دوره‌ها

در آموزش آنلاین دیگر محدود به دوره‌های ارائه شده توسط یک آموزشگاه یا یک مدرس نیستید. در این بسترها دوره‌های متنوعی ارائه می‌شوند و دسترسی به هر دوره‌ای برای شما امکان‌پذیر خواهد بود. شما به‌راحتی می‌توانید دوره مورد نظر خود را پیدا کنید و از مطالب آن بهره‌مند شوید.

ارسال فایل جزوه و تمرین

سالانه مقدار زیادی کاغذ برای چاپ جزوه و تمرین‌های آموزشی مصرف می‌شود. در بسترهای آموزش آنلاین، ابزارهای جدید مانند امکان نمایش فیلم، وایت‌برد دیجیتال، اشتراک دسکتاپ، ارسال فایل و … در اختیار مدرس قرار می‌گیرد که امکان ارائه محتوای درس و تمرین‌های مربوط را به صورت دیجیتال فراهم می‌کند.

استفاده از این ابزارها علاوه بر افزایش تعامل بین مدرس و دانش‌آموزان و دانشجویان، باعث صرفه‌جویی در کاغذ مصرفی نیز خواهد شد.

صرفه‌جویی در زمان و هزینه‌

برگزاری دوره‌ها به صورت آنلاین، بی‌نیاز از امکانات آموزشی مانند مکان، تجهیزات آموزشی، میز، صندلی و … است که منجر به کاهش چشمگیر هزینه‌ها نسبت به کلاس‌های حضوری می‌شود. علاوه بر این، حذف رفت‌وآمد به آموزشگاه باعث صرفه‌جویی در زمان و هزینه‌های جانبی مانند هزینه رفت‌وآمد نیز خواهد شد.

راحتی و آسایش بیشتر

از دیگر مزایای آموزش آنلاین می‌توان به افزایش بازدهی دانش‌آموزان و دانشجویان به دلیل راحتی آن‌ها هنگام آموزش و عدم نیاز به حضور فیزیکی در کلاس اشاره کرد.

افراد با شرکت در دوره‌های آنلاین می‌توانند در آرامش کامل و استرس کمتر نسبت به کلاس‌های حضوری مطالب را یاد بگیرند. علاوه بر این دانش‌آموزان خجالتی نیز فرصت شرکت در بحث های کلاس را پیدا می‌کنند

معایب آموزش آنلاین

با وجود مزایای بسیار آموزش آنلاین که به آن‌ها اشاره کردیم، این شیوه آموزش معایبی نیز دارد که در ادامه به آن‌ها می‌پردازیم.

منزوی شدن دانش‌آموزان

دانش‌آموزان برای شرکت در دوره آنلاین ملزم به حضور فیزیکی در کلاس درس نیستند که منجر به کاهش ارتباط و تعامل آن‌ها با یکدیگر می‌شود. این کاهش تعامل می‌تواند منزوی شدن دانش‌آموزان را به همراه داشته باشد.

تهدید سلامتی افراد

عدم تحرک و پشت میزنشینی در بلندمدت می‌تواند شرکت‌کنندگان در دوره را با مشکلات جسمی مختلفی، مانند آسیب به ستون فقرات و اضافه‌وزن، روبه‌رو کند. همچنین مشاهده صفحه‌های نمایشگر کامپیوتر، تبلت و موبایل در ساعت‌های طولانی می‌تواند موجب آسیب به چشم‌ها شود.

وابستگی به شرایط اینترنت و کیفیت آن

با توجه با اینکه این دوره‌ها در بستر اینترنت برگزار می‌شوند، در صورت بروز مشکلات فنی یا اختلال در کیفیت اینترنت، می‌تواند برگزاری کامل دوره در وقت معین و با کیفیت موردنظر را با مشکل مواجه سازد.

بسترهای برگزاری آموزش آنلاین

امروزه با گسترش پیوسته دانش، دانش‌آموزان و دانشجویان باید به افرادی تبدیل شوند که پیوسته در حال یادگیری هستند. خوشبختانه با ارائه نرم‌افزارهای جدید و تسهیل دسترسی به اینترنت، گزینه‌های بیشتری برای دسترسی به محتوای آموزشی در دسترس افراد قرارگرفته است که بسترهای آموزش آنلاین را نیز شامل می‌شوند.

بسترهای آموزش آنلاین به دلیل انعطاف و مزایایی که در بالا گفته شد، با استقبال خوبی مواجه شده است. هرکدام از بسترهای ارائه شده دارای ویژگی‌ها و مزایای ویژه خود هستند. برخی از این بسترها رایگان بوده و به صورت سرویس تحت‌وب قابل‌استفاده هستند و برخی دیگر نیازمند نصب و استفاده از نرم‌افزار هستند.

ازجمله بسترهای خارجی می‌توان به ادوبی‌کانکت (Adobe Connect)‌‌ و زوم (Zoom) اشاره کرد که استفاده از این سرویس‌ها در داخل کشور با محدودیت‌ همراه است.

بنابراین اسکای‌روم به عنوان یک بستر بومی می‌تواند انتخاب مناسبی برای برگزاری دوره‌های آموزشی شما باشد. شما می‌توانید در اینجا با این بستر و امتیازات آن بهتر آشنا شوید.